Ten moment, kiedy targujesz się z rzeczywistością – chciałbyś, żeby było jakoś inaczej, ale nie jest. Ale jednak może jak bym bardzo chciał? Kupił krypto, wszedł w piramidę finansową, został ambasadorem diety cud?
Próby przekroczenia ograniczeń rzeczywistości przybierają różne formy. Czasem szukamy drogi na skróty przez postawy i myślenie życzeniowe, takie jak manifesting czy positive thinking. Pragnąc cudownego rozwiązania, trafiamy na pokusę zwrócenia się o pomoc do siły wyższej, poznania wiedzy tajemnej, która przybiera formę umowy z jakąś metafizyczną siłą, istotą, zwykle umowa ta jest obarczona poważnymi konsekwencjami. Pakt z diabłem ma zazwyczaj charakter tragiczny – cena jest wyższa niż korzyści, a finalna przegrana wpisana w opowieść.
Prace Veroniki Hapchenko, Pawła Olszewskiego i Alicji Pakosz obrazują fascynację tymi desperackimi próbami pójścia na skróty. Codziennymi zderzeniami marzeń z rzeczywistością, małymi dramatami na poziomie osobistym, kuszącymi iluzjami, ale też projekcją wyobrażeń, parateoriami, funkcjonowaniem systemów symbolicznych i ruchów okultystycznych w pozornie racjonalnym świecie.
Posługując się w tytule obrazowym cytatem z Diuny Franka Herberta, przywołujemy popularną mądrość ludową, która przestrzega przed wiarą w cudowne metody.
W serii niedużych obrazów, które są jej codzienną praktyką artystyczną, Alicja Pakosz wykorzystuje pareidolię – zjawisko psychiczne polegające na dopatrywaniu się w przypadkowych kształtach znanych obiektów – jako narzędzie. Obrazuje próby wejścia w prywatny dialog z rzeczywistością. Odczytywania jej reakcji – tzn. chłodnych, przypadkowych stanów rzeczy – jako celowego działania podlegającego negocjacji i ocenie moralnej, jak w interakcji z innym człowiekiem / bytem. To jak próba przekomarzania się z faktami, tylko tym razem gorzej dla przekomarzającego się. Poszczególne prace poddają się, zgodnie z przyjętą zasadą, własnej interpretacji odbiorcy, ale też za każdym kryje się historia.
Niezwykłe zdarzenia i losy często przechodziły do ludowej legendy i kultury popularnej jako naznaczone przez Złego. Inaczej przecież coś takiego nie mogłoby się zdarzyć.
Paktowanie z diabłem bywa też zbliżone do autosugestii. Nie wiemy przecież nigdy, czy pakt ten naprawdę zostaje zawarty. Być może dlatego tym ważniejsze było w tradycji podpisanie go krwią. Wchodzenie w układy z „siłami nieczystymi” zwykle opatrzone jest niewspółmiernie wysoką ceną, karą za chwilę (obietnicę) potęgi w życiu doczesnym lub pokonanie przeciwności.
Prace Veroniki Hapchenko pochodzą z dyplomowego cyklu poświęconego praktykom okultystycznym w Rosji i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Od Heleny Bławatskiej, jednej z osób, która tego rodzaju praktyki ezoteryczne spopularyzowała w carskiej Rosji drugiej połowy XIX wieku, przez na wpół potwierdzone wpływy praktyk okultystycznych na dygnitarzy ZSRR i próby wykorzystania tych ruchów w dyplomacji międzynarodowej, aż po historię prywatnego ochroniarza Trockiego, zwanego „Czerwonym Diabłem”, ponad trzydziestokrotnie rannego i wracającego do służby.
Paweł Olszewski chwyta proste oczekiwania i marzenia skonfrontowane z informacyjnym szumem i wielopoziomowym językiem komunikacji. Przebodźcowanie informacyjne, wysiłek wkładany w odsianie treści od contentu wytwarzają rodzaj maligny, w której fakty trudne są do odróżnienia od projekcji, a oczywistość staje się niedoścignionym marzeniem.
kurator: Antoni Burzyński
artyści:
Alicja Pakosz
Urodzona w 1996 roku w Tychach. Mieszka i pracuje w Krakowie. Absolwentka Wydziału Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Profesora Andrzeja Bednarczyka. W latach 2018/2019 studiowała na Akademie der Bildenden Künste Nürnberg w ramach programu Erasmus+.
Paweł Olszewski
Urodzony w 1996 roku w Tarnowie. Studiuje na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni malarstwa prof. Andrzeja Bednarczyka I interdyscyplinarnej Grzegorza Sztwiertni i Zbigniewa Sałaja, oraz w Universität der Künste Berlin w pracowni prof. Iny Weber w ramach wymiany międzynarodowej. Zajmuje się malarstwem, instalacją i obiektami.
Veronika Hapchenko
Urodzona w Kijowie w 1995 r. Od 2013 r. studiowała scenografię na Narodowym Uniwersytecie Kina i Telewizji w Kijowie. W 2015 roku rozpoczęła naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa w pracowni malarskiej prof. Andrzeja Bednarczyka oraz pracowni wideo i fotografii prof. Grzegorza Sztwiertni i prof. Zbigniewa Sałaja. W 2019 r. w ramach wymiany studenckiej studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu w pracowni sztuki postkonceptualnej prof. Mariny Grzinic.
W tej chwili skupiam się na badaniu początków rewolucji październikowej i odrodzonych wokół niej ezoterycznych i okultystycznych grup i motywów, które w tym czasie wywarły znaczący wpływ na rewolucjonistów, artystów, reżyserów teatralnych, pisarzy i poetów. Ten temat tabu ujawnia prawdopodobne wydarzenia i działania ludzi bezpośrednio związanych z wydarzeniami 1917 roku.
„Gdyby życzenia…” w mediach:
KubaParis
https://kubaparis.com/if-wishes-were-fishes-wed-all-cast-nets/
Tzvetnik
https://tzvetnik.online/article/if-wishes-were-fishes-we-d-all-cast-nets-group-show-at-krupa-gallery-wroclaw
Saliva.live
https://www.instagram.com/p/CT6tvmTInYb/